MÜBADELE VE ZORUNLU GÖÇ KONFERANSI’NA DAVET
İzmir-Çiğli Belediyesi Mübadelenin 101. Yılında, 30 Ocak 2024 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı 10 Milyon kadar mübadil ve zorunlu göç evladını ilgilendiren çok önemli bir konferans düzenledi. Konferans ÇİĞLİ BELEDİYESİ FAKİR BAYKURT SALONU’NDA yapılacak.
Mübadiller ve göçmenler olmadan Türkiye düşünülemez!
Mübadiller Türkiye’ye, Türkiye de Mübadillere müteşekkirdir.
Mübadiller Mustafa Kemal Atatürk’ü de kendileri gibi bir Mübadil kabul ederler.
Mübadele milliyetlere göre değil, dinlere göre yapıldı. Bu nedenle özbeöz Türk olan 250 bin kadar Karaman Türk’ü de Müslüman olmadıkları için, Ortodoks insancından oldukları için zorla, ağlata ağlata anayurtlarından koparıldı, Yunanistan’a gönderildi.
Türkiye’de kökenleri Mübadeleye, Rumeli, Balkanlar, Makedonya’dan yapılan göçlere dayanan 10 milyon kadar insan vardır. Yunanistan nüfusunun ise üçte birinin kökleri Anadolu’ya, İstanbul’a, Karadeniz’e dayanır.
1912-1924 arasındaki 12 yılda Türkiye’den Yunanistan’a 1,5 milyon kadar Ortodoks Rum, Yunanistan ve Ege adalarından 600 bin kadar Müslüman Türk göç etmek zorunda kalmış ya da mübadele edilmiştir. Osmanlı Hükümeti’nin verdiği rakamlara göre savaşta, göç ve sürgün yollarında 250 bin kadar insan ölmüştür.
Atatürk’ün annesi ve kız kardeşi de 1912 sonrasında Türkiye’ye geldikleri için Mübadil kabul edildiler.
Lozan Barış Görüşmeleri başladığı zaman Milletler Cemiyeti Temsilcisi Norveçli Kutup Araştırmacısı, Diplomat, Nobel Barış Ödülü Sahibi Dr. Fridtjof Nansen bir mübadele antlaşması yapılmasını önerdi. Milletler Cemiyeti temsilcisinin bu önerisi kabul gördü.
Mübadele Protokolu Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Yunanistan Hükümeti arasında, Lozan’da 30 Ocak 1923 tarihinde imzalandı. Mübadele fiilen 1 Mayıs 1923 tarihinde başlayacaktı. Mübadilleri taşıyacak yeterli gemi bulunamadı. Mübadele uygulamasına fiilen 15 Ekim 1923’te Midilli’den başladı. Mübadilleri, Seyr-i Sefain İdaresi (Denizcilik İşletmeleri) gemileri taşıdı. Herkes kendisinin ve yanında götürdüğü hayvanın ücretini kendisi verirdi. 100 kilo eşya ücretten muaftı. Vapurlarda yüzlerce ölüm ve doğum vakası meydana geldi. Gemide ölenler derhal denize atılırdı. Mübadillerden 3 bini yollarda ölmüştür.
Mübadele dönüşü hiç olmayan çok acılı bir kopuş, sönmeyen bir hasrettir. Rumeli, Balkanlar, Makedonya’dan zorunlu göçler de çok acılı olmuştur. Fakat Mübadele ile zorunlu göç arasında bir fark vardır. Mübadiller kesin olarak geriye gidemez. Göç anlaşmasıyla gelenler ise belli şartlarda köylerini evlerini ziyaret edebilirlerdi. Mübadele protokoluna göre mübadiller 50 yıl zorla ayrıldıkları evlerine köylerine ziyarete bile gelemeyeceklerdi. Kapılar iki taraf için de 1974 yılında açılmıştı.
ÇİĞLİ MÜBADELE VE ZORUNLU GÖÇ KONFERANSI’nda mübadeleyi ve zorunlu göçleri en iyi anlatan üç yazar buluşuyor.
2023 Lozan Mübadilleri Vakfı 100. YIL ROMAN ÖDÜLÜ, 1999 Türkiye ve Yunanistan Dostluk ve Barış Ödülü, 1998 Abdi İpekçi Dostluk ve Barış Ödülü sahibi, Emanet Çeyiz yazarı, Avrupa Türkiyeli Yazarlar Grubu Eşbaşkanı Kemal Yalçın “Mübadele ve mübadele edebiyatı” konusunu anlatacak.
NEDİM ATİLLA İzmir tarihinde mübadeleyi ele alacak.
“Elveda Makedonya” adlı kitabın yazarı SEMRA YEŞİL Makedonya’dan, Rumeli’den, Balkanlardan göçleri anlatacak.
Çiğli Belediyesi’nin ev sahipliğinde gerçekleşecek etkinlik; Ege Bosna-Herkes Kültür ve Dayanışma Derneği, Trakya Rumeli Balkan Dernekleri Federasyonu, Uluslararası Giritliler ve Mübadiller Federasyonu, Mak-Göç, Lozan Mübadilleri Vakfı Ege Temsilciliği işbirliği ile düzenleniyor.
Çiğli Belediye Başkanı Sayın Utku Gümrükçü adına bu konferansı hazırlayan ve gerçekleştiren Çiğli Belediyesi Kültür Müdürü Nail Çetin’dir.
Çiğli Belediye Başkanı Sayın Utku Gümrükçü’ye ve Çiğli Belediyesi Kültür Müdürü Nail Çetin’e saygı, sevgi ve teşekkürlerimi sunarım.
İzmir ve çevresinde yaşayan, konuya ilgi duyan herkesi saygı ve sevgilerimle konferansa davet ediyorum.
Bochum, 25 Ocak 2024, Kemal Yalçın