SÜRYANİLER KİTABA SUSAMIŞ
18 Şubat 2024 Pazar günü Hollanda’da Enschede şehrinde ilk kez Süryanice Dil Sempozyumu ve Süryanice Kitap Fuarı yapıldı.
Süryaniler “Süryaniler kitap okumuyor, gençler kitap okumuyor, artık kitap çok az okunuyor,” gibi önyargıları yıktılar. Süryaniler kitaba susamışlardı. Süryaniler Kitap Fuarında Kucak kucak kitap alıyorlardı. Ben bu kadar çok kitap satılacağını tahmin etmemiştim. Çok mutlu oldum.
Bir milyon kadar Türkiyelinin yaşadığı Ruhr Bölgesinde açılan Essen Ruhr Kitap Fuarına ortalama 5 bin kadar ziyaretçi gelirken 20.000 kadar Süryaninin yaşadığı Hollanda’da açılan ilk Süryani Kitap Fuarına bir günde 1000 kadar ziyaretçi geldi. Ruhr Kitap Fuarı ziyaretçi azlığından artık sona erdiği halde Süryaniler kitap fuarı açtılar.
Asurbanipal, heykelinde elinde kalem ve kitap tutan tek kraldır
İnsanlık tarihinde birçok kralın, padişahın, imparatorun heykelleri yapılmıştır. Hemen hemen hepsinin elinde bir kılıç ya da gücünü gösteren bir silah vardır. Fakat sadece Asur İmparatorluğu’nun MÖ 7. yüzyılda Mezopotamya’da hüküm sürmüş, önemli bir kütüphane kurmuş olan son büyük kralı Asurbanipal’ın elinde kitap ve kalem vardır. Süryanilerin atalarından biri olan Asurbanipal “Kalemin kılıçtan, bilimin silahtan daha güçlü olduğunu” ifade eder.
Asurbanipal’ın evlatlarının başına çok belalar geldi. Fakat onlar daima kaleme ve kitaba önem verdiler. Yemediler, içmediler evlatlarını okuttular. Süryaniler insanlığın kültür hazinesine büyük katkılarda bulundular.
Koskoca salonda adım atacak yer yoktu
Süryanice Dil Sempozyumu ve Süryanice Kitap Fuarına gelen Süryaniler heyecanlı idiler. Tahminen bin kadar kitapsever salonu doldurmuştu. Salon doldukça Süryanilerin mutlulukları daha da arttı.
Salonun sağ ve soluna 24 Süryani yayınevi ve kendi kitabını yayınlamış yazarlar standlarını açmışlardı. Süryani Kitap Fuarı’na özel olarak davet edilen ve stand açan tek Türk yazar Kemal Yalçın idi.
“Süryani Halk Kahramanı ŞEMUN HANNE HAYDO”, “Süryaniler ve SEYFO”, “Hayat Gerçeği Söyler” adlı Süryanilerle ilgili kitaplarımı masaya sıraladım. “Emanet Çeyiz”, “Haymatlos””, Sesimi Duyan Var mı?” “Seninle Güler Yüreğim”, Kalemler ve Yürekler”, “Anadolu’nun Evlatları” adlı kitaplarımı da masaya koydum. Şemun Turan dbe Haydo ile birlikte standın arkasına Süryani Halk Kahramanı ŞEMUN HANNE HAYDO’nun ve MELKE HANNE HAYDO’nun büyük boy fotoğraflarını astık.
Şemun Hanne Haydo ve Melke Hanne Haydo salonu dolduran Süryanilere gururla, umutla, sevgiyle bakıyorlardı. Süryaniler de onların SEYFO sırasında ve sonrasında Süryanilerin hayatta kalmaları için verdikleri mücadeleleri hatırlıyor, onlara saygı, sevgi ve şükranlarını sunuyorlardı.
Salon doldu taştı
Süryanice Dil Sempozyumu ve Süryanice Kitap Fuarı Suryoyo Media Foundation / Süryani Medya Vakfı tarafından düzenlenmişti. Vakıf Başkanı Yawsef Beth Turo heyecanlı ve umutlu idi. “Katılım nasıl?” diye sordum, “Kemal Abi biz 400-500 ziyaretçi bekliyorduk. Gördüğün gibi salon doldu taştı, tahminimizin iki katı yaklaşık 1000 kadar ziyaretçi fuara geldi,” dedi. Enschede ve çevresindeki din adamları, kilise görevlileri, Hollanda Metropoliti, öğretmenler, yazarlar, kitapseverlerle bir arada bulunuyorlardı.
Program tam zamanında başladı
Program en ince ayrıntısına kadar önceden hazırlanmıştı. Hiçbir acemilik yoktu. Saat 13.00-15.00 arasında Süryanice Dil Sempozyumu yapıldı. Hür Berlin Üniversitesi Tarih ve Kültürbilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Shabo Talay “Anadilimiz Süryaniceyi nasıl koruyabiliriz?” konusu üzerine bir sunum yaptı.
Hollanda Süryani Metropoliti Seyidna Mor Polycarpus Augin Aydın Süryanicenin yaşatılmasında kilisenin oynadığı rolü ve bu tür kitap fuarlarının önemini vurgulayan bir konuşma yaptı.
Mor Kuryakus Kilisesi’ne çok teşekkür ederiz
Kitap Fuarına ev sahipliği yapan Mor Kuryakus Kilisesi papazı Samuel Esen, Mor Kuryakus Kilisesi heyeti Başkanı Tuma Zeyrek Süryanice Dil Sempozyumunun ve Süryani Kitap Fuarının önemini vurgulayarak; bu etkinliğe ev sahipliği yapmalarından dolayı sevinçlerini dile getirdiler. Bizler de fuara ev sahipliği yapan Mor Kuryakus Kilisesi’ne çok teşekkür ederiz.
Losser Belediyesi Meclis Üyesi Süryani Milad Lahdo Sempozyumu ve Kitap Fuarını öven bir konuşma yaptı. Zaten Enschede Belediyesi olarak, bu fuara sponsorluk yapmışlardı.
Anadilim Süryanice benim şerefimdir, benim umudumdur
Ses sanatçısı Sargon Sharro “Anadilim Süryanice benim şerefimdir, benim umudumdur,” içerikli şarkı söyledi.
Daha sonra Nijmegen Randbou Üniversitesi Felsefe, Teologi Fakültesi Dekanı Prof. Dr. H.L. Murre-van den Berg “Diyasporada Anadilde Eğitim neden önemlidir?” konulu bir konuşma yaptı.
Heidelberg Üniversitesi Sami Dilleri Bölümü Öğretim Üyesi Zeki Bilgiç ise “Süryanicenin diyasporada sürdürülebilirliği” üzerine görüşlerini ve deneylerini anlattı.
Süryani Yayın Vakfı’nın amacını
Sempozyumun son konuşmasını, Süryanice Dil Sempozyumu ve Süryanice Kitap Fuarını düzenleyen Süryani Yayın Vakfı Başkanı Yawsef Beth Turo yaptı. Beth Turo, yaptığı teşekkür konuşmasında vakfın amacını açıkladı. “Anadili yaşamayan bir milletin kendisi de yaşayamaz. Süryaniler anadilleri Süryanice ile birlikte var olmaya devam edeceklerdir. Amacımız Turabadin’den çok uzaklarda, diyasporada Süryanicenin yaşaması, gelişmesi için çizgi filmler, müzikli yayınlar, kitaplar, dergiler yayınlamak, sempozyumlar, fuarlar düzenlemektir,” dedi.
Mor Kuryakus Kilisesi Çocuk Korosu Malfonitho Liza Kara önderliğinde çok güzel şarkılar söylediler. Fuara katılan yayınevleri ve yazarlar kendilerini tanıtan kısa kısa konuşmalar yaptılar.
Fuar saat 15.00’de açıldı
Fuara gelen insanlar bir anda kitap standlarının önlerini doldurdular. Birinci ve ikinci nesil Süryaniler Türkçe ve Süryanice kitapları, Hollanda ve Almanya’da doğup büyümüş üçüncü, dördüncü nesiller ise Almanca, İngilizce, Hollandaca kitap alıyorlardı. Yayınevleri ve yazarlar kitaplarının ilgi görmesinden, satılmasından çok mutlu oldular.
Süryaniler vefalı insanlardır
Süryaniler, Süryani tarihi ve SEYFO üzerine 25 yıldan beri araştırma yapıyorum. Bu konuda beş cilt kitap yayınladım. “Süryani Halk Kahramanı ŞEMUN HANNE HAYDO” hakkında ilk ve tek kitabı ben yazdım. Bu kitabı beş ayrı dilde yayınladım. Kerburan’da Seyfo sırasında yaşananları “Hayat Gerçeği Söyler” adlı kitabımda anlattım.
Süryani kardeşlerimi tanıdıkça dünyam değişti. Artık ben de Süryanilerden biri oldum. Süryanilerin acıları benim de acılarımdır.
Süryaniler bana sadece kapılarını değil; hatıralarını, acılarını, sırlarını, hafızalarını, vicdanlarını, düşüncelerini de açtılar. Kitaplarımın hatasız çıkması için çok yardımcı oldular. Bu nedenle yayınladığım beş ciltlik kitaplarım aynı zamanda Süryanilerin de kitaplarıdır.
Süryaniler kitap fuarında şahsıma ve kitaplarıma candan, yürekten büyük ilgi gösterdiler. Kitaplarımı kendi kitapları gibi severek aldılar. Daha önce almamış olanlara kitaplarımı anlattılar. “Alın okuyun bu kitapları, bu kitaplar her Süryaninin evinde bulunmalıdır,” dediler.
Şemun Turan dbe Haydo adını aldığı Süryani Halk Kahramanı Şemun Hanne Haydo hakkında Türkçe, Almanca, ingilizce, Süryanice, Hollandaca olarak yayınladığımız kitapları standın önünde duranlara heyecanla, sabırla, sevgiyle, umutla anlatıyordu.
Süryani Yayın Vakfı Başkanı Yawsef Beth Turo beni Kitap Fuarına özel olarak davet ederek bana şeref verdi. Çok mutlu oldum. Kalemim çiçeklendi. Yawsef’e ve fuar sorumlularına çok teşekkür ederim. Tawdi sagi.
Fuarda en çok sevinenler ise çocuklardı
Çocuklara her şey bedava idi. Çocuklara çeşit çeşit tatlılar, kurabiyeler, patlatlamış mısır, pamuk şeker sunulmuştu. Yüzlerini rengarenk boyatan çocuklar ise yerlerinde duramıyorlardı.
Salonun arka tarafında çocukları eğlendirmek için palyaço ve yüzlerini boyamak için yerler düzenlenmişti. Her şey önceden planlanmıştı. Görevliler ilk Süryani Fuarının verimli ve huzurlu geçmesi için dikkatle görevlerini yapıyorlardı.
Süryanice ve Süryani kültürü dünya kültürü için bir zenginliktir
Anadil bir insan hakkıdır.
Her çocuğun anadilini öğrenme hakkı vardır.
Turabdin’de olsun, Türkiye’de olsun, düyanın neresinde olursa olsun her Süryani çocuğunun anadilini kayıtsız şartsız öğrenme hakkı vardır.
Diyasporada Süryanicenin yaşaması, Süryani çocuklarının anadillerini öğrenmesi ve Süryanice anadil dersleri alabilmeleri çok önemlidir.
Süryanice Dil Sempozyumu ve Süryanice Kitap Fuarı Süryanicenin yaşaması, bir kültür dili olarak gelişmesi için önemli ve gerekli bir adımdır. Dilerim bu etkinlikler Hollanda’nın diğer şehirlerinde, Avrupa’nın diğer ülkelerinde de düzenlenir.
Teşekkürler
Başta Hollanda Süryani Metropoliti Seyidna Mor Polycarpus Augin Aydın olmak üzere, Süryanice Dil Sempozyumu ve Süryanice Kitap Fuarını düzenleyen Süryani Yayın Vakfı Başkanı Yawsef Beth Turo’ya, Andreas Bakır Beth Roume’ye, Yakub Nuhomo’ya ve bu büyük kültürel projenin geçekleşmesinde emeği geçen Süryani kardeşlerime, konuşmacılara ve sponsorlara çok teşekkür ederim. Çok uzaklardan gelerek fuara katılan tek Türk ziyaretçi öğretmen arkadaşım Nuri Gazibeyoğlu idi. Nuri Hocama özel teşekkürlerimi sunarım. Tawdi sagi.
Daha zengin, daha büyük kitap fuarlarında görüşmek üzere…
Bochum, 20 Şubat 2024, Kemal Yalçın